Canxi là gì? Vai trò của canxi đối với trẻ em và người lớn

Canxi là một khoáng chất vô cùng quan trọng đối với sức khỏe của cơ thể, đặc biệt là ở trẻ nhỏ. Sự cân bằng của canxi có tác động lớn đến sự phát triển và hoạt động của cơ thể. Thiếu hụt hoặc dư thừa canxi đều có thể gây ra những tác động tiêu cực đối với sức khoẻ. Vì vậy, để hiểu rõ hơn về vai trò của canxi và cách bổ sung an toàn, hiệu quả, hãy cùng HIUP tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

1. Canxi là gì?

Canxi đóng vai trò không thể thiếu trong quá trình phát triển và duy trì sức khỏe của con người. Trong cơ thể, khoáng chất quan trọng này chiếm khoảng 1,5 – 2% trọng lượng cơ thể, với 99% tồn tại chủ yếu trong xương, răng, và móng, trong khi 1% còn lại được phân bố trong hệ thống máu.

Canxi tồn tại dưới hai dạng chính:

• Canxi trong xương: chiếm khoảng 99% tổng lượng canxi, đồng thời đảm nhận trách nhiệm chủ yếu trong việc cấu tạo nên xương và răng.
• Canxi ngoài xương: chiếm khoảng 1% lượng canxi trong cơ thể, bao gồm canxi trong dịch ngoại bào và canxi trong tổ chức mềm. Canxi ngoài xương cần thiết cho việc vận hành của thần kinh cơ, tim và quá trình đông máu.

2. Vai trò của canxi đối với trẻ em và người lớn

2.1 Canxi giúp xương và răng chắc khỏe

Canxi đóng vai trò quan trọng trong sự hình thành, duy trì sức khỏe của xương và răng, tạo ra các mạng lưới chắc khỏe khi kết hợp với phospho. Trẻ được bổ sung canxi từ nhỏ sẽ trưởng thành với một hệ xương khỏe mạnh và tránh được các bệnh về xương như loãng xương, gãy xương.

Ngoài ra, canxi còn có vai trò trong việc điều chỉnh hoạt động của các tế bào trong xương, giúp duy trì sự cân bằng giữa việc hình thành và phá hủy xương. Điều này giúp duy trì độ chắc khỏe và độ dẻo dai của xương.

2.2 Canxi giúp tăng cường hệ miễn dịch

CCanxi kích hoạt các tế bào miễn dịch và hỗ trợ cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh. Cụ thể, canxi giúp kích hoạt tế bào bạch cầu, tế bào T, và tế bào B, giúp chống lại các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus, và nấm.

Ngoài ra, canxi còn giúp điều chỉnh hoạt động của cytokine, là các protein có vai trò quan trọng trong hệ miễn dịch. Cytokine giúp điều phối các tế bào miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh.

2.3 Canxi cần thiết cho sức khoẻ tim mạch

Trong cơ thể, canxi đóng vai trò hỗ trợ chức năng cơ bắp, truyền tải xung thần kinh, và duy trì nhịp tim. Nếu cơ thể thiếu canxi kéo dài, cơ tim sẽ co bóp yếu, khiến cho việc bơm máu trở nên khó khăn. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề về tim mạch như nhồi máu cơ tim và đau thắt ngực.

2.4 Canxi giúp quá trình đông máu diễn ra tốt hơn

Canxi không chỉ đóng vai trò quan trọng trong quá trình đông máu mà còn tham gia vào cơ chế phòng ngừa máu chảy khi có vết thương. Khi xảy ra tổn thương, canxi được kích hoạt để tạo thành sợi chất đông máu, tạo ra một lớp bảo vệ hiệu quả. Điều này giúp ngăn chặn máu chảy ra khỏi vết thương và đồng thời thúc đẩy làm lành vết thương nhanh chóng, tạo điều kiện lý tưởng cho việc phục hồi và tái tạo mô.

3. Nhu cầu canxi hàng ngày của người lớn và trẻ nhỏ

Nhu cầu canxi hàng ngày là lượng canxi cần thiết cho cơ thể để duy trì các chức năng bình thường. Dưới đây là bảng nhu cầu canxi khuyến nghị của người Việt Nam từ 0-18 tuổi:

Tuy nhiên, nhu cầu canxi mỗi ngày cũng có thể thay đổi tùy thuộc vào độ tuổi, giới tính và tình trạng sức khỏe của mỗi bé. Vì vậy, nếu trẻ có bất kỳ vấn đề gì, ba mẹ hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để biết được nhu cầu canxi hàng ngày của bé là bao nhiêu.

Có các giai đoạn quan trọng được xem là các giai đoạn vàng để bổ sung canxi trong hành trình phát triển của trẻ mà mẹ nên có sự quan tâm để bổ sung canxi đầy đủ, bao gồm 4 giai đoạn: Giai đoạn dậy thì, giai đoạn đầu đời, giai đoạn sơ sinh và cả ngay khi bé còn trong bụng mẹ.

4. Bổ sung canxi cho trẻ nhỏ như thế nào?

Cung cấp canxi thông qua chế độ ăn uống là cần thiết để đảm bảo cơ thể có đủ canxi, đặc biệt ở trong các giai đoạn phát triển. Để bổ sung canxi cho trẻ, mẹ có thể thực hiện những cách sau:

Cho bé ăn các loại thực phẩm bổ sung canxi: Các nguồn thực phẩm giàu canxi bao gồm sữa và sản phẩm từ sữa (sữa tươi, sữa chua, phô mai, sữa đậu nành), cá hồi, cá mòi, hải sản (tôm, cua, sò điệp), các loại hạt (hạt óc chó, hạt macadamia, hạt điều), các loại rau xanh lá (rau cải bó xôi, rau muống, cải xoăn),..

Sử dụng thực phẩm bổ sung canxi: Ngoài các nguồn cung cấp canxi từ chế độ ăn uống, mẹ có thể bổ sung canxi cho trẻ bằng thực phẩm bổ sung như thuốc uống, sữa bột công thức giàu canxi hoặc bổ sung canxi qua sữa phát triển chiều cao. Tuy nhiên, mẹ nên kham khảo ý kiến của chuyên gia dinh dưỡng trước khi cung cấp canxi theo cách này.

Tắm nắng thường xuyên: Ánh sáng mặt trời giúp cơ thể tổng hợp vitamin D – có công dụng giúp tăng cường sự hấp thu canxi. Mẹ có thể cho bé tắm nắng trong khoảng thời gian từ 7-9h sáng để tổng hợp vitamin D nhé!

5. Các vấn đề thường gặp liên quan đến canxi

Sau đây là những vấn đề mà trẻ thường gặp liên quan đến việc bổ sung canxi:

5.1 Thiếu canxi

Các triệu chứng thiếu canxi có thể kể đến như các vấn đề về xương như loãng xương và gãy xương, các vấn đề về tim mạch. Ngoài ra, thiếu canxi cũng có thể gây ra các triệu chứng tkhác như:

• Đau cơ và co giật: Canxi có vai trò trong việc điều chỉnh hoạt động của các tế bào cơ, do đó khi thiếu canxi, cơ thể có thể bị co cứng và gây ra đau cơ và co giật. 
• Mệt mỏi và suy nhược: Thiếu canxi cũng có thể làm cho cơ thể mệt mỏi và suy nhược, do ảnh hưởng đến hoạt động của các tế bào thần kinh.
• Rối loạn tiêu hóa: Canxi cũng có vai trò trong việc điều chỉnh hoạt động của các cơ quan tiêu hóa, do đó khi thiếu canxi, có thể gây ra các triệu chứng như táo bón, tiêu chảy và buồn nôn.

5.2 Thừa canxi

Tuy thiếu canxi có thể gây ra nhiều vấn đề cho sức khỏe, nhưng thừa canxi cũng không phải là tốt. Khi cơ thể thừa canxi, nó có thể dẫn đến các vấn đề như:

• Sỏi thận: Khi cơ thể thừa canxi, nó có thể tích tụ lại và tạo thành các hạt đá trong thận, gây ra tình trạng đau lưng và khó tiểu.
• Rối loạn tiêu hóa: Thừa canxi cũng có thể gây ra các triệu chứng rối loạn tiêu hóa như táo bón, tiêu chảy và buồn nôn.

6. Những vấn đề cần lưu ý khi bổ sung canxi

Khi bổ sung canxi cho trẻ, ba mẹ cần lưu ý một số điều để đảm bảo con bạn nhận được lượng canxi vừa đủ mà không gặp phải các vấn đề liên quan đến thiếu hoặc thừa canxi.

6.1 Sử dụng đúng liều lượng

Đảm bảo sử dụng đúng lượng canxi hàng ngày là quan trọng để đảm bảo cơ thể nhận đủ canxi mà không gặp phải các vấn đề liên quan đến thừa canxi. Nếu con của bạn đang gặp bất kỳ vấn đề sức khỏe nào, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn về liều lượng canxi phù hợp nhất. Điều này đảm bảo chế độ dinh được điều chỉnh phù hợp, đáp ứng đúng nhu cầu dinh dưỡng cho sự phát triển của trẻ.

6.2 Kết hợp với vitamin D

Vitamin D đóng vai trò quan trọng giúp hấp thụ canxi vào cơ thể. Vì vậy, để đảm bảo cơ thể trẻ hấp thụ canxi hiệu quả, quan trọng nhất là cần cung cấp đủ vitamin D.  Ba mẹ có thể giúp trẻ nạp thêm vitamin D thông qua ánh nắng mặt trời hoặc thực phẩm, như cá, trứng, và sữa, chẳng hạn. Điều này giúp tạo ra một sự kết hợp tự nhiên giữa vitamin D và canxi, tối ưu hóa quá trình hấp thụ trong cơ thể.

6.3 Không sử dụng quá liều

Sử dụng quá liều canxi có thể gây ra các vấn đề như thừa canxi, đá thận và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Vì vậy, hãy đảm bảo sử dụng đúng liều lượng được khuyến cáo và không tự ý tăng liều canxi mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ.

Trong bài viết này, HIUP đã chia sẻ về vai trò của canxi trong cơ thể con người. Canxi là một khoáng chất thiết yếu đối với xương, răng và các hoạt động của cơ thể như hoạt động của tim và quá trình đông máu.Tuy nhiên, việc thiếu hoặc thừa canxi đều có thể gây ra các vấn đề cho sức khỏe. Vì vậy, ba mẹ hãy đảm bảo cho con sử dụng đúng liều lượng canxi hàng ngày và kết hợp với vitamin D để đảm bảo cơ thể có đủ lượng canxi cần thiết.