Chia sẻ cách dạy bé 10 tuổi mà ba mẹ nào cũng nên biết

Cách dạy bé 10 tuổi

Việc dạy dỗ trẻ em ngày nay không chỉ đơn thuần là truyền đạt kiến thức mà còn là trang bị cho các em những kỹ năng cần thiết để tự tin bước vào tương lai. Đặc biệt, khi trẻ 10 tuổi, trẻ đang trong giai đoạn hình thành nhân cách và tư duy vì thế cha mẹ cần có cách dạy bé 10 tuổi phù hợp, không áp đặt khiến trẻ bị áp lực. Hãy cùng HIUP tìm hiểu những cách dạy trẻ 10 tuổi trong bài dưới đây. 

1. Đặc điểm phát triển của trẻ 10 tuổi

1.1 Thay đổi về thể chất

10 tuổi là lúc cơ thể trẻ phát triển nhanh chóng. Bé gái có chiều cao trung bình khoảng 138,6 cm và cân nặng từ 27,8 kg đến 33,9 kg, trong khi bé trai có chiều cao trung bình khoảng 137,8 cm và cân nặng từ 26,4 kg đến 33,2 kg.

Nhiều bé gái bắt đầu có dấu hiệu dậy thì sớm hơn so với bé trai. Các bé trai có thể chỉ mới bắt đầu hoặc chưa có dấu hiệu dậy thì.

Trẻ 10 tuổi có những phát triển vượt bậc về thể chất
Trẻ 10 tuổi có những phát triển vượt bậc về thể chất

1.2 Biến chuyển tâm sinh lý

Khi lên 10 tuổi, trẻ bắt đầu có những cảm nhận và đánh giá bản thân cũng như mối quan hệ với bạn bè. Nhiều bé gái bước vào tuổi dậy thì, dẫn đến những thay đổi tâm sinh lý và cảm xúc như phấn khích, lo lắng và bối rối.

Giai đoạn này, trẻ phải đối mặt với nhiều thay đổi về thể chất và cuộc sống, có thể ảnh hưởng đến việc học và khả năng hòa nhập. Trẻ cũng bắt đầu muốn vượt qua giới hạn, phớt lờ ý kiến người lớn, làm cho việc dạy dỗ trở nên khó khăn hơn. Lúc này, cha mẹ cần thể hiện sức ảnh hưởng, sự cương quyết khi dạy dỗ trẻ, cho trẻ cảm nhận được sự tôn trọng nhưng vẫn phải duy trì ranh giới về hành vi và đạo đức.

1.3 Phát triển về tình cảm

Khi bước vào tuổi 10, trẻ bắt đầu trải nghiệm những cảm xúc và tình cảm mới mẻ, nhìn nhận và đánh giá mọi thứ qua cách nhìn và trang phục. Trẻ có xu hướng kết bạn với bạn đồng trang lứa.

Khả năng kiềm chế và tự giác cũng tăng cao, trẻ bắt đầu có trách nhiệm với bản thân và không muốn bố mẹ nhắc nhở nhiều về vấn đề vệ sinh cá nhân hay bài tập. Đồng thời, trẻ rất háo hức tham gia vào các hoạt động nhóm và học tập.

Phát triển về tình cảm
Trẻ muốn kết bạn nhiều hơn

1.4 Phát triển trí tuệ và tư duy

Trẻ bắt đầu phát triển khả năng tư duy phản biện và trừu tượng, có thể hiểu các khái niệm phức tạp hơn. Nhiều trẻ đã làm chủ kỹ năng đọc và viết, có khả năng giao tiếp tốt với người lớn và bạn bè. Trẻ cũng trở nên tò mò hơn về thế giới xung quanh, thường xuyên đặt câu hỏi và khám phá sở thích cá nhân.

2. Các kỹ năng cần trang bị cho trẻ

2.1 Kỹ năng tự lập

Cha mẹ nên nhớ rằng trẻ 10 tuổi đã bắt đầu tự lập, không còn bé bỏng như trước. Trẻ cần tự quản lý các công việc cá nhân, như lên lịch học tập, giặt quần áo và dọn dẹp phòng. Ban đầu, trẻ có thể phản ứng gay gắt và không chịu làm, nhưng sau khi quen, trẻ sẽ hợp tác hơn. Việc giao cho trẻ mốc thời gian hoàn thành công việc rất quan trọng, giúp rèn luyện kỹ năng quản lý thời gian. Hãy hướng dẫn và tạo cơ hội cho trẻ phát triển tính tự lập trong gia đình.

Cha mẹ nên để trẻ tự dọn dẹp phòng, tham gia vệ sinh nhà cửa

2.2 Kỹ năng quản lý tài chính

Kỹ năng quản lý tài chính là khả năng hiểu biết về tiền bạc, cách tiết kiệm và chi tiêu hợp lý. Trẻ cần được dạy về giá trị của tiền, cách lập ngân sách đơn giản và tầm quan trọng của việc tiết kiệm cho những mục tiêu trong tương lai. Những kiến thức này sẽ trang bị cho trẻ nền tảng vững chắc để quản lý tài chính cá nhân trong cuộc sống sau này.

2.3 Kỹ năng giao tiếp

Kỹ năng giao tiếp vô cùng quan trọng, kỹ năng này sẽ giúp trao đổi thông tin hiệu quả với những người khác. Để trẻ có thể có kỹ năng giao tiếp, ứng xử tốt, cha mẹ cần dạy cho bé: 

  • Cách lựa chọn ngôn từ phù hợp với từng ngữ cảnh, tôn trọng người lớn và sử dụng kính ngữ.
  • Làm sao để hòa đồng với bạn bè và ứng xử đúng mực khi gặp người lạ, tôn trọng và đối xử chân thành với mọi người. 
  • Luôn lắng nghe ý kiến của người khác, không cắt ngang lời, và chờ họ nói xong mới góp ý. 
  • Nói chuyện với ngữ điệu vừa phải, kết hợp ánh mắt và cử chỉ để người khác hiểu mình hơn.
  • Cho trẻ tham gia các hoạt động ngoại khóa, dã ngoại hoặc giao lưu với bạn bè để trải nghiệm nhiều tình huống giao tiếp khác nhau, giúp trẻ biết phối hợp và sẻ chia với mọi người.
  • Cách xin lỗi và cảm ơn, trẻ cần biết thể hiện lòng biết ơn khi được giúp đỡ và dũng cảm nhận lỗi khi sai để được tha thứ.

Những kỹ năng giao tiếp này sẽ đồng hành cùng trẻ suốt cuộc đời, giúp trẻ trưởng thành, tự tin và sống tốt hơn.

Trẻ 10 tuổi cần biết phải chào hỏi
Trẻ 10 tuổi cần biết phải chào hỏi mỗi khi gặp người lớn

2.4 Kỹ năng tự bảo vệ bản thân

Trong cuộc sống, không phải lúc nào cha mẹ cũng có khả năng bảo vệ trẻ khỏi những nguy hiểm tiềm ẩn. Do đó để trẻ có thể tự bảo vệ bản thân, cha mẹ có thể cho trẻ học các môn võ tự vệ như karate, aikido hay võ cổ truyền. Học võ không chỉ trang bị cho trẻ những kỹ năng cần thiết để tự vệ trong những tình huống khẩn cấp mà còn hỗ trợ phát triển thể chất và tinh thần.

2.5 Kỹ năng sinh tồn

Một trong những nỗi lo khi nuôi con là trẻ đi lạc, vì vậy cha mẹ cần dạy con cách ứng phó. Trước tiên, hãy dạy con ghi nhớ số điện thoại của bố mẹ và đứng yên khi bị lạc, dù ở nơi đông người hay trong rừng.

Khi không có nước và thức ăn, nên dặn con tìm nước trước, vì nước giúp tồn tại lâu hơn. Hướng dẫn trẻ không lại gần hồ, sông, mà lấy nước từ giọt sương trên lá cây. Tiếp theo, dạy con cách làm giường ngủ bằng lá cây, cỏ khô để không nằm trực tiếp xuống đất, vì đất lạnh hút nhiệt cơ thể. Ngoài ra, khi bị lạc ở rừng, trẻ không nên ăn trái cây rừng để tránh bị ngộ độc. Đây chính là những kỹ năng sinh tồn giúp trẻ có thể sống sót khi đi lạc trong rừng. 

2.6 Kỹ năng bơi lội

Kỹ năng an toàn dưới nước là rất quan trọng cho trẻ, đặc biệt khi vui chơi ở khu vực sông hồ hay bể bơi. Trẻ hiếu động và thiếu kinh nghiệm dễ gặp tai nạn dưới nước, vì vậy mọi trẻ em cần học kỹ năng này.

Cha mẹ nên cho trẻ tham gia các khóa bơi mùa hè để biết cách bơi và tự cứu mình trong tình huống rơi xuống nước, hoặc thậm chí cứu người khác. Ngoài ra, hãy nhắc trẻ luôn sử dụng áo phao và dạy con cách cấp cứu như hà hơi thổi ngạt hay ép tim khi gặp người bị đuối nước.

Dạy bơi cho bé 10 tuổi
Cha mẹ nên cho trẻ học bơi vì đây là kỹ năng vô cùng quan trọng

2.7 Kỹ năng xử lý tình huống khẩn cấp

Kỹ năng xử lý tình huống khẩn cấp là khả năng nhận biết, đánh giá và phản ứng nhanh chóng trong các tình huống nguy hiểm. Trẻ cần được dạy cách nhận diện các dấu hiệu nguy hiểm và biết cách gọi sự trợ giúp khi cần thiết. 

2.8 Kỹ năng sử dụng thiết bị định vị

Khi trang bị cho trẻ các thiết bị định vị như đồng hồ thông minh, phụ huynh sẽ theo dõi được vị trí của trẻ và đảm bảo an toàn. Trẻ cần học cách sử dụng thiết bị này, bao gồm cách bật/tắt, sử dụng nút khẩn cấp SOS và hiểu rõ về các tính năng của thiết bị. Điều này không chỉ giúp trẻ cảm thấy an toàn mà còn giúp phụ huynh yên tâm hơn khi cho trẻ ra ngoài.

2.9 Kỹ năng nấu ăn

Khi trẻ lên 10 tuổi, cha mẹ đã có thể dạy con tự nấu ăn để chuẩn bị đồ ăn cho bản thân và cả gia đình khi cha mẹ bận.  Hãy hướng dẫn con cách sử dụng dao và các dụng cụ bếp an toàn. Bắt đầu với các kỹ năng cơ bản như cắt rau củ và nấu các món đơn giản như trứng rán, rau luộc, rồi dần dần chuyển sang các món phức tạp hơn.

Kỹ năng nấu ăn giúp trẻ tự phục vụ và không phụ thuộc vào người khác, đồng thời nấu được những món yêu thích. Ngoài ra, nó còn dạy trẻ sự khéo léo và tỉ mỉ, giúp trẻ trân trọng đồ ăn hơn. Nhiều trẻ có thể phát huy tài năng nấu nướng, từ đó mở ra cơ hội cho các công việc liên quan đến nấu ăn trong tương lai. 

Trẻ 10 tuổi đã có thể học dùng dao, nấu các món ăn cơ bản
Trẻ 10 tuổi đã có thể học dùng dao, nấu các món ăn cơ bản

2.10 Kỹ năng tự sơ cứu vết thương

Kỹ năng sơ cứu là rất cần thiết cho trẻ tuổi lên 10. Khi bị thương nhẹ, cha mẹ không nên quá lo lắng mà hãy dạy con cách xử lý vết thương, như cầm máu, vệ sinh và băng bó để tránh nhiễm trùng. Trẻ hiếu động dễ bị xây xát, và việc tự chăm sóc bản thân giúp trẻ tự tin hơn và có thể hỗ trợ người khác khi cần.

Cha mẹ hãy hướng dẫn con lau vết thương, làm sạch và băng bó, cách sử dụng các dung dịch sát khuẩn và phân loại chúng để nắm rõ. Để con thực hành được, cha mẹ có thể tạo các tình huống giả lập để từ đó trẻ ghi nhớ và thành thạo kỹ năng này, hạn chế lúng túng khi gặp tình huống thực tế và giảm nguy cơ nhiễm trùng.

2.11 Kỹ năng tổ chức và quản lý thời gian

Để trẻ có thể hoàn thành công việc học tập và các hoạt động khác một cách hiệu quả, trẻ cần biết cách tổ chức và quản lý thời gian. Do đó, cha mẹ hãy hướng dẫn cách lập kế hoạch cho ngày của mình, phân chia thời gian hợp lý cho học tập, vui chơi và nghỉ ngơi. Việc này sẽ giúp trẻ phát triển tính tự giác và trách nhiệm với bản thân.

2.12 Kỹ năng hòa nhập xã hội

Hòa nhập xã hội là khả năng tương tác và xây dựng mối quan hệ với bạn bè và người xung quanh. Cha mẹ có thể cho trẻ tham gia vào các hoạt động nhóm, các hoạt động chung để từ đó trẻ học được cách cảm thông, cách lắng nghe, chia sẻ ý kiến và tôn trọng quan điểm của người khác. Những kỹ năng này sẽ giúp trẻ tự tin hơn trong giao tiếp và tạo dựng mối quan hệ tốt đẹp.

Dạy bé 10 tuổi
Khi bé tham gia vào các hoạt động thiện nguyện, bé sẽ biết cách cảm thông với người khác

3. Phương pháp dạy trẻ 10 tuổi

3.1 Kết nối thay vì giáo huấn

Ở độ tuổi 10, trẻ em đang trong giai đoạn chuyển tiếp quan trọng, nơi mà sự độc lập và cá tính bắt đầu hình thành. Thay vì áp đặt các quy tắc một cách cứng nhắc, cha mẹ nên tập trung vào việc kết nối với trẻ thông qua việc lắng nghe và thấu hiểu. 

Việc này không chỉ giúp trẻ cảm thấy được tôn trọng mà còn khuyến khích chúng chia sẻ những ước mơ và suy nghĩ của mình. Cha mẹ có thể tham gia vào các hoạt động cùng con, như tham gia các buổi từ thiện hoặc các sở thích chung để tạo ra những kỷ niệm đáng nhớ và xây dựng mối quan hệ vững chắc.

3.2 Tạo thói quen tự chịu trách nhiệm

Trẻ 10 tuổi bắt đầu có khả năng nhận thức và tự lập hơn trong cuộc sống hàng ngày. Cha mẹ cần khuyến khích trẻ tự chịu trách nhiệm về hành động của mình, từ việc hoàn thành bài tập đến giúp đỡ việc nhà. 

Thiết lập một thời gian biểu cụ thể cho các công việc cá nhân sẽ giúp trẻ học cách quản lý thời gian và tự giác hơn. Khi trẻ biết rằng hành động của mình có ảnh hưởng đến kết quả, chúng sẽ phát triển ý thức trách nhiệm và khả năng ra quyết định tốt hơn.

Cách dạy bé 10 tuổi tốt nhất chính là làm bạn với con
Cách dạy bé 10 tuổi tốt nhất chính là làm bạn với con

3.3 Rèn tính kiên nhẫn và kiên trì

Tính kiên nhẫn là một phẩm chất quan trọng mà cha mẹ cần rèn luyện cho trẻ ở độ tuổi này. Trẻ 10 tuổi thường gặp khó khăn trong việc chấp nhận thất bại hoặc không đạt được điều mình mong muốn ngay lập tức. 

Cha mẹ có thể giúp trẻ phát triển tính kiên nhẫn bằng cách khuyến khích chúng tìm ra giải pháp cho vấn đề thay vì ngay lập tức can thiệp. Hướng dẫn trẻ cách phân tích tình huống và tìm kiếm giải pháp sẽ giúp chúng hiểu rằng sự kiên trì là chìa khóa để đạt được mục tiêu

3.4 Giáo dục giới tính phù hợp

Giáo dục giới tính là một chủ đề nhạy cảm nhưng cần thiết cho trẻ ở độ tuổi 10. Cha mẹ nên tìm cách chia sẻ thông tin về cơ thể, sự phát triển và các mối quan hệ một cách phù hợp với lứa tuổi. Việc này không chỉ giúp trẻ hiểu rõ về bản thân mà còn trang bị cho chúng kiến thức để bảo vệ bản thân khỏi những nguy hiểm tiềm ẩn trong xã hội.

4. HIUP – Giải pháp giúp bé phát triển trí não toàn diện

Sữa non phát triển chiều cao HIUP là sản phẩm dinh dưỡng đặc biệt, được thiết kế nhằm hỗ trợ sự phát triển chiều cao và thể chất cho trẻ em từ 3 đến 15 tuổi. Được sản xuất bởi Công ty TNHH Sản xuất DP Công nghệ Cao NanoFrance, sữa non HIUP sử dụng nguyên liệu nhập khẩu từ Hoa Kỳ như canxi chiết xuất từ Aquamin F, hydroxyapatite, cùng với vitamin D3, vitamin K2 và 27 loại khoáng chất, vitamin thiết yếu. 

Đặc biệt, sữa còn chứa DHA – một axit béo omega-3 cần thiết cho sự phát triển trí não, giúp cải thiện chức năng não bộ, khả năng tập trung và ghi nhớ, đồng thời hỗ trợ sự phát triển của hệ thần kinh trung ương và tầm nhìn.

Sữa non HIUP
Sữa non HIUP với thành phần đặc biệt giúp bé phát triển toàn diện

Trên đây là những cách dạy bé 10 tuổi mà cha mẹ nên áp dụng. Tuy nhiên cách dạy tốt nhất chính là dành thời gian bên con, kiên nhẫn chỉ dạy và tôn trọng quyết định của con, nhưng cũng cần nghiêm khắc và khen ngợi đúng lúc. 

Chia sẻ

Author

Dương Hoàng Thanh

Tôi là Dương Hoàng Thanh, chuyên gia dinh dưỡng với hơn 3 năm kinh nghiệm, chuyên tư vấn dinh dưỡng cho trẻ em. Tại HIUP, tôi chịu trách nhiệm về nội dung, luôn nỗ lực mang đến những giải pháp dinh dưỡng sáng tạo để hỗ trợ phát triển toàn diện cho các bé. Với kiến thức chuyên sâu và tâm huyết, tôi cam kết cung cấp thông tin chính xác và hữu ích cho cộng đồng. Liên hệ với tôi để cùng xây dựng tương lai khỏe mạnh cho thế hệ mai sau

Để lại bình luận

Địa chỉ email của bạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *