Bé Kém Hấp Thu Chậm Tăng Cân: Nguyên Nhân và Giải Pháp

Hấp thu dinh dưỡng và tăng cân đóng vai trò quyết định trong sự phát triển của trẻ. Khi trẻ gặp khó khăn với hai yếu tố này, có thể dẫn đến những ảnh hưởng đáng kể đến sự phát triển thể chất và trí tuệ. HIUP nhận thấy đây là vấn đề dinh dưỡng phổ biến ở nhiều trẻ em. 

Tuy nhiên, nếu được phát hiện và can thiệp kịp thời, chúng ta có thể hỗ trợ hiệu quả, đảm bảo sức khỏe và thúc đẩy sự phát triển toàn diện cho trẻ. Hãy cùng HIUP tìm hiểu nguyên nhân và giải pháp cho tình trạng bé kém hấp thu chậm tăng cân trong bài viết sau.

1. Dấu Hiệu Nhận Biết Bé Kém Hấp Thu Chậm Tăng Cân

Nhận biết sớm các triệu chứng kém hấp thu ở trẻ là vô cùng quan trọng để có biện pháp can thiệp kịp thời, giúp bé cải thiện tình trạng và phát triển khỏe mạnh. Dưới đây là một số dấu hiệu thường gặp ở trẻ kém hấp thu chậm tăng cân:

Về hệ tiêu hóa:

• Trẻ hay đau bụng hoặc chướng bụng, nôn hoặc nôn trớ
• Trẻ đi ngoài phân lỏng, phân sống và có mùi tanh

Về thể trạng:

• Da trẻ xanh xao, nhợt nhạt, cơ thể thường xuyên trong tình trạng mệt mỏi
• Trẻ sụt cân hoặc tăng cân cực kỳ chậm
• Trẻ chán ăn và không có cảm giác thèm ăn

Về các triệu chứng khác:

• Trẻ hay bị chuột rút, đau cơ, đau xương
• Tâm trạng của trẻ thay đổi thất thường, hay quấy khóc hoặc dễ cáu gắt

2. Nguyên Nhân Khiến Bé Hấp Thu Kém Chậm Tăng Cân

Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tình trạng bé hấp thu kém chậm tăng cân, bao gồm:

2.1 Hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện

Hệ tiêu hoá trẻ nhỏ thường thiếu hụt các men tiêu hóa cần thiết như amylase, lipase, protease,… khiến bé khó khăn trong việc phân hủy thức ăn thành các chất dinh dưỡng nhỏ mà cơ thể có thể hấp thu.

Hệ vi sinh đường ruột của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ chưa được hình thành hoàn chỉnh, ảnh hưởng đến khả năng hấp thu dinh dưỡng và tăng cường hệ miễn dịch.

2.2 Thiếu enzyme tiêu hóa 

Enzyme tiêu hóa đóng vai trò quan trọng trong việc phân hủy thức ăn thành các chất dinh dưỡng nhỏ mà cơ thể có thể hấp thu. Khi thiếu enzyme tiêu hóa, thức ăn sẽ không được tiêu hóa hoàn toàn, dẫn đến tình trạng khó tiêu, đầy bụng, phân lỏng hoặc táo bón, và bé không thể hấp thu đầy đủ dưỡng chất từ thức ăn.

2.3 Bé ăn dặm quá sớm 

Hệ tiêu hóa của trẻ trước 4 – 6 tháng tuổi chưa sẵn sàng để tiêu hóa thức ăn rắn. Việc cho bé ăn dặm quá sớm có thể dẫn đến tình trạng rối loạn tiêu hóa, khiến bé khó hấp thu dinh dưỡng.

2.4 Chế độ ăn thiếu cân bằng

Chế độ ăn của trẻ thiếu cân bằng, thiếu hụt các chất dinh dưỡng thiết yếu như protein, vitamin và khoáng chất có thể khiến bé kém hấp thu và chậm tăng cân:

Thiếu hụt protein: Protein là nguyên liệu chính để xây dựng và phát triển cơ bắp, đồng thời tham gia vào nhiều chức năng quan trọng của cơ thể. Khi thiếu protein, bé sẽ gặp khó khăn trong việc tăng cân, phát triển cơ bắp và hệ miễn dịch.

Thiếu vitamin và khoáng chất: Vitamin và khoáng chất đóng vai trò thiết yếu cho nhiều quá trình trao đổi chất trong cơ thể, giúp bé hấp thu dinh dưỡng tốt hơn và phát triển toàn diện. Ví dụ, thiếu vitamin D ảnh hưởng đến khả năng hấp thu canxi, dẫn đến còi xương; thiếu vitamin A khiến bé dễ mắc các bệnh về mắt; thiếu sắt khiến bé bị thiếu máu,…

Thiếu chất xơ: Chất xơ giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả, tạo điều kiện cho bé hấp thu dinh dưỡng tốt hơn. Khi thiếu chất xơ, bé có thể gặp các vấn đề tiêu hóa như táo bón, ảnh hưởng đến khả năng hấp thu dinh dưỡng.

2.5 Loạn khuẩn đường ruột

Hệ vi sinh đường ruột (hay còn gọi là hệ vi khuẩn chí ruột) đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ tiêu hóa thức ăn, hấp thu dinh dưỡng và tăng cường hệ miễn dịch.

Khi hệ vi sinh đường ruột bị rối loạn (loạn khuẩn đường ruột), bé có thể gặp các vấn đề về tiêu hóa như tiêu chảy, táo bón, đầy bụng, khó tiêu,… và khả năng hấp thu dinh dưỡng cũng bị ảnh hưởng.

2.6 Vấn đề nhiễm ký sinh trùng

Nhiễm ký sinh trùng đường ruột là một vấn đề sức khỏe phổ biến ở trẻ em, đặc biệt là ở những khu vực có điều kiện vệ sinh môi trường kém. Các loại ký sinh trùng đường ruột thường gặp ở trẻ em bao gồm giun sán, hookworm, whipworm,…

Khi xâm nhập vào cơ thể, ký sinh trùng sẽ ký sinh trong đường ruột của bé và hút lấy dinh dưỡng từ thức ăn, dẫn đến tình trạng bé ăn nhiều nhưng không tăng cân, chậm phát triển.

3. Hậu Quả Khi Bé Mắc Hội Chứng Kém Hấp Thu 

Hội chứng bé kém hấp thu chậm tăng cân có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng ảnh hưởng đến sự phát triển của bé :

Chậm tăng trưởng và suy dinh dưỡng: Trẻ có thể bị còi cọc, gầy yếu do thiếu năng lượng và dưỡng chất cần thiết. Điều này ảnh hưởng đến cân nặng, chiều cao và có thể tác động lâu dài đến sự phát triển thể chất.

Tăng nguy cơ gãy xương và loãng xương: Thiếu hụt canxi và vitamin D làm suy yếu hệ xương khớp, dẫn đến nguy cơ còi xương, gãy xương và loãng xương ở trẻ.

Suy giảm miễn dịch: Hệ miễn dịch suy yếu khiến trẻ dễ mắc các bệnh nhiễm trùng hơn, giảm khả năng bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh.

Thiếu máu và suy giảm nhận thức: Thiếu hụt vitamin B12, sắt và các dưỡng chất thiết yếu cho não bộ có thể gây thiếu máu, ảnh hưởng đến trí nhớ và khả năng nhận thức của trẻ.

Ảnh hưởng đến các cơ quan khác: Hội chứng này có thể tác động tiêu cực đến nhiều cơ quan trong cơ thể, bao gồm:

• Tim mạch: Thiếu máu có thể gây áp lực lên tim.
• Gan: Dễ bị tổn thương do thiếu chất chống oxy hóa.
• Thận: Rối loạn cân bằng điện giải ảnh hưởng đến chức năng thận.

3. Phải làm gì khi bé kém hấp thu chậm tăng cân?

Sắp xếp bữa ăn hợp lý tránh bé kém hấp thu chậm tăng cân:

• Chia nhỏ khẩu phần ăn thành nhiều bữa trong ngày (5-6 bữa) để bé dễ tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng hơn.
• Tránh cho trẻ ăn quá no hoặc để trẻ quá đói.
• Tạo bầu không khí ăn uống vui vẻ, tránh la mắng hoặc ép bé ăn.

Cân bằng đầy đủ các nhóm chất cho bé: Đảm bảo bữa ăn của bé đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng thiết yếu bao gồm: tinh bột, chất đạm, chất béo, chất xơ hòa tan, vitamin và khoáng chất.

Lựa chọn thực phẩm cần thiết:

• Bổ sung sữa chua, các loại trái cây và rau củ: Đây là những thực phẩm giàu dinh dưỡng và dễ tiêu hóa, giúp bé hấp thu tốt hơn.
• Ưu tiên các loại thực phẩm giàu protein: thịt nạc, cá, trứng, sữa, các loại đậu,…
• Chọn thực phẩm giàu chất béo tốt: bơ, dầu olive, các loại hạt,…
• Bổ sung thực phẩm giàu chất xơ hòa tan: yến mạch, chuối, khoai lang,…
• Cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất: cam, cà rốt, bông cải xanh,…

Giữ gìn vệ sinh sạch sẽ cho bé:

• Dạy trẻ vệ sinh cá nhân đúng cách như đánh răng trước và sau khi ngủ, rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
• Giữ cho môi trường sống của trẻ thoáng mát, sạch sẽ.

Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể chất: Ba mẹ nên cho trẻ vận động, tham gia các bài tập thể chất phù hợp với độ tuổi ít nhất 30 phút mỗi ngày.

Xổ giun định kỳ cho bé trên 24 tháng tuổi: Cha mẹ nên cho bé xổ giun định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ.

Bổ sung men tiêu hóa nếu cần thiết: Tham khảo hướng dẫn của bác sĩ để bổ sung men tiêu hoá cho trẻ

Bổ sung sữa HIUP cho trẻ: Sữa HIUP cung cấp đầy đủ các dưỡng chất cần thiết giúp trẻ phát triển một cách toàn diện với các thành phần nổi trội như chất xơ hòa tan FOS giúp cải thiện tiêu hóa, kích thích ăn ngon, vitamin D3 và K2 hỗ trợ quá trình hấp thụ canxi, sữa non nhập khẩu giúp tăng sức đề kháng, 2’FL HMO giúp tăng cường hệ miễn dịch đường ruột,…

4. Lưu Ý Khi Bổ Sung Dưỡng Chất Cho Bé

Ba mẹ cần lưu ý một số điều sau để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho trẻ:

• Tránh tự ý mua thuốc bổ sung vi chất khi chưa có chỉ định của bác sĩ: Cha mẹ nên đưa bé đến gặp bác sĩ để được khám và tư vấn về nhu cầu vi chất của bé trước khi cho bé sử dụng bất kỳ loại thuốc bổ sung nào.
• Tập trung vào bổ sung dưỡng chất từ thực phẩm tự nhiên: Trái cây, rau củ, thịt, cá, trứng, sữa, các loại đậu,…

Hy vọng những thông tin về nguyên nhân bé kém hấp thu chậm tăng cân mà HIUP vừa cung cấp sẽ giúp ba mẹ tìm ra gốc rễ của chứng kém hấp thu ở trẻ. Đồng thời, ba mẹ hãy áp dụng những giáp pháp bài viết gợi ý để bổ sung dưỡng chất cho trẻ.